طرح فرش ایرانی ۲
معرفی چند طرح از طرح های فرش ایرانی
(قسمت دوم)
محرمات
در اين طرح، كل متن فرش از جهت طولی به چند رديف موازی تقسيم می‌شود
و درون اين رديف‌ها با نگاره‌هايی مانند بته جقه، انواع اسليمی يا ختايی و گل و برگ‌های ديگر تزيين می‌شود.
به عبارت ديگر متن فرش به صورت راه راه است. محرمات بته جقه‌ای معروف‌ترين طرح اين گروه است. اين طرح در بعضی از نقاط ايران به نام قلمدانی مشهور است.
گروه‌های فرعی طرح محرمات عبارت‌اند از قلمدانی سراسری، گل ريز با زمينه‌ی يک‌رنگ و بته با زمينه‌ی الوان.
http://alvand1.com
بهترین قالیشویی در تهران قالیشویی الوند با بهترین کیفیت و ارزان ترین قیمت به دلیل حذف واسطه
ایلی
اين طرح‌ها از قديمی‌ترين و اصيل‌ترين طرح‌ها در فرش‌بافی ايران، حاصل ذهن قالی‌بافان بومی هستند.
طبيعت و محيط زندگی آن‌ها به ساده‌ترين شکلی در طرح اين فرش‌ها منعکس شده است.
از نقشه‌های منظم و مدون پيروی نمی‌کنند و دارای زيبايی منحصربه‌فردی هستند.
طراحان فرش، اين طرح را از منطقه‌ای به منطقه‌ی ديگر منتقل کرده‌اند
چنان‌که از غربی‌ترين نقطه‌ی ايران به شرقی‌ترين منطقه راه يافته است.
گروه‌های فرعی اين طرح‌ها اغلب منسوب به مناطقی است که طرح ابتدا در آن جا رواج پيدا کرده است
يا به نام اشخاصی است که دارای نفوذ محلی بوده‌اند يا سفارش بافت آن را داده‌اند.
نام‌های معروف و قديمی اين گروه عبارت‌اند از هيبت لو (مربوط به فارس و آباده)، قشقايی بته، افشاری، خاتونی، اردبيل، مزلقان، خمسه، ساوه، تفرش، هريس، مهربان، گوراوان، زنجان و مشکين شهر، بختياری، کردی، يلمه، گبه (خودرنگ)، سيستان، فردوس، سالارخانی، يعقوب‌خانی، سنگ چوبی، علی ميرزایی، جان بيگی، جانمازی، جوين، موسی‌آباد، بلوچستان، ويس، قرجه، سنه و دسته‌گل.
http://alvand1.com
بهترین قالیشویی در تهران قالیشویی الوند با بهترین کیفیت و ارزان ترین قیمت به دلیل حذف واسطه
هندسی
همان‌گونه كه از نام طرح‌های اين گروه مشخص است،
كليه نقوش اين گروه به صورت هندسی و با استفاده از خطوط زاويه‌دار به وجود می‌آيد.
گروه‌های فرعی مهم اين طرح عبارت‌اند از هندسی بندی قابی، هندسی ترنج‌دار، هندسی محرمات، هندسی لچک ترنج (شاخه شکسته)، هندسی کف ساده، هندسی خطایی، هندسی ستاره (موزاييک)، هندسی خاتم شيرازی و هندسی جوشقانی.
طرح‌های واگيره‌ای
منظور از استعمال واژه‌ی بندی اين است که يک قطعه‌ی کوچک از يک طرح در سرتاسر فرش چه از جهت طول و چه از سمت عرض تکرار می‌شود.
چون اين قطعات در مرحله‌ی تکرار به هم می‌پيوندند، آنرا بند بندی يا واگیره می‌نامند.
نام‌های فرعی اين گروه عبارت‌اند از:
بندی اسليمی، بندی پيچک، بندی شکسته، بندی کتيبه‌ای، بندی مستوفی، بندی ورامين يا ميناخانی، بندی قالب خشتی يا لوزی،
بندی ترنج‌دار، بندی درختی، بندی قابقابی، بندی شير شکری يا بازوبندی، بندی سروی، بندی آدمکی يا ملانصرالدين، بندی بختياری،
بندی مجلسی، بندی خوشه انگوری، بندی شاخه گوزن حيوان‌دار، بندی خاتم شيرازی و بندی دسته‌گل.
http://alvand1.com
بهترین قالیشویی در تهران قالیشویی الوند با بهترین کیفیت و ارزان ترین قیمت به دلیل حذف واسطه
اقتباسی
اغلب طرح‌های اين گروه شباهت زيادی با طرح‌های فرش مناطق مرزی ايران و كشورهای همسايه و حتی ساير كشورها دارد و به همين دليل آن‌ها را اقتباسی می‌نامند؛
مانند طرح‌های قفقازی و گوبلنی.
طرح‌های آثار باستانی و ابنیه‌ی اسلامی
اين طرح‌ها از ساختمان‌ها و کاشيکاری‌ها و اشکال هندسی و تزیينی بناها الهام گرفته شده است.
در طول تاريخ، طراحان فرش در طرح‌های اصلی دخل و تصرفاتی کرده و طرح‌های فرعی را به وجود آورده‌اند.
معروف‌ترين اين آثار عبارت‌اند از:
مسجد شيخ لطف الله، محرابی کوفی، مسجد کبود، مقبره شيخ صفی، سردر امامزاده محروق، گنبد قابوس، مسجد شاه اصفهان، تخت جمشيد، طاق بستان، طاق کسری (ايوان مدائن) و زيرخاکی.
بهترین قالیشویی در تهران قالیشویی الوند با بهترین کیفیت و ارزان ترین قیمت به دلیل حذف واسطه
تلفیقی
طرح‌های اين گروه به مرور زمان و با ادغام شدن طرح‌های مختلف به وجود آمده است و ده‌ها و بلكه صدها نوع از آن را می‌توان در ميان مناطق مختلف ايران مشاهده كرد.
برخی از طرح‌های تلفيقی به جهت تلفيق زيبا و صحيح نقوش مختلف، از جذابيت بالايی برخوردار هستند.
اما برخی از آن‌ها ناشی از تلفيق نابه‌هنجار چند طرح هستند.
گونه‌های مختلفی از طرح‌های تلفيقی را می‌توان نام برد؛ مانند لچک و ترنج تلفيقی، تلفيقی دسته گلی، تلفيقی گل فرنگ، تلفيقی هندسی و…
قالی ایران از گذشته دارای سه ویژگی اصلی بوده که عبارت‌اند از:
مرغوبیت پشم مصرفی، ثبات رنگ، طرح‌ها و نقش‌های اصیل و سنتی.
در خصوص مرغوبیت پشم یا خامه‌ی مصرفی باید گفت
که پشم نژادهایی از گوسفندان ایرانی به خاطر جعد و ترکیب طول و ضخامت الیاف، مناسب‌ترین پشم برای تولید قالی تشخیص داده شده است.
ثبات رنگ قالی‌های کشورمان نیز به خاطر استفاده از رنگ‌های طبیعی در رنگرزی خامه بوده
و افزون بر آن طرح‌ها و نقش‌های اصیل و سنتی توسط هنرمندان ایران با الهام از آداب و رسوم،
سبک زندگی و… و در مجموع فرهنگ جامعه‌ی ایرانی ترسیم می‌شود که در دنیا منحصربه‌فرد است.
متاسفانه به دلیل مصرف پشم‌های وارداتی در قالی و استفاده از رنگ‌های شیمیایی در رنگرزی خامه که امروزه به میزان زیادی متداول و مرسوم شده است،
فرش ایران بخشی از خصوصیات و ویژگی‌های ارزنده‌ی خود را از دست داده که باید به این مسئله‌ی مهم یعنی استفاده از رنگ‌های طبیعی در رنگرزی خامه و استفاده از پشم ایرانی در قالی‌بافی، توجه کافی مبذول شود.
بهترین قالیشویی در تهران قالیشویی الوند با بهترین کیفیت و ارزان ترین قیمت به دلیل حذف واسطه
